Czeskie cudeńko pod choinkę, czyli „Zdrowych i wesołych... – Czeskie Opowieści”

Książki o tematyce świątecznej czyta się najprzyjemniej właśnie teraz, kiedy za oknem szybko robi się ciemno i zimno, na choince mrugają kolorowe światełka, a powietrze pachnie jeszcze niedawną Wigilią. Co prawda bożonarodzeniowe motywy mogą cieszyć również latem, szczególnie tych przekornych czytelników, ale powiedzmy sobie szczerze, że książki, których akcja dzieje się pod koniec grudnia zostały napisane po to, żeby czytać je właśnie teraz.

Jedną z takich książek jest tomik „Zdrowych i wesołych...” gdzie zebrano dziewięć opowiadań popularnych, współczesnych czeskich pisarzy. Nie będę ściemniać, kupiłam ten tytuł tylko przez wzgląd na tekst Rudiša, którego wielbię. Jednak całość przeszła moje najśmielsze oczekiwania! Zaczęłam czytać trochę od niechcenia i przepadłam!

W opowiadaniu Viewegha dwoje nieznajomych spotyka się przypadkowo w tej samej kawiarni. Oboje nieszczęśliwi i samotni po raz pierwszy od dawna mają szansę wypełnić pustkę wokół siebie. Petr Šabach udowadnia, że czasami łatwiej uwierzyć w wymyśloną Zuzię niż małego Jezuska. Z kolei Martin Šmaus pozwala spędzić swojemu bohaterowi wigilijną noc w towarzystwie pary bezdomnych. Marek z opowiadania Obermannovej zupełnie pogubił się w życiu i nie wie jak wybrnąć z sytuacji w jaką się wpakował. Historia Pekárkovej o mamie Dawidka, kobiecie nadopiekuńczej i przewrażliwionej, wyciska łzy z oczu i łamie serce. Natomiast inna mama, z opowiadania Jan Balabán, przekona się jakie ma dzielne dzieci. Tekst Hauserovej jest jakiś taki dziwny i nadal nie wiem czy mi się podobał, ale za to małolata od Rudiša jest świetna. Ostatnie opowiadanie Danieli Fischerovej przypomina, że ten nieszkodliwy wariat z sąsiedztwa może być po prostu samotnym człowiekiem, któremu wystarczy odrobina uwagi.

Święta Bożego Narodzenia stanowią tylko tło do opowiadanych historii. Nie znajdziemy w nich świątecznej magii, wzruszeń przy łamaniu opłatka, pięknie ubranego drzewka i radości z wymarzonych prezentów. Za to jest życie, które nijak się ma do grudniowej atmosfery z naszych wyobrażeń. Jest smutno, brudno, szorstko, melancholijnie, a przy tym uroczo, refleksyjnie i z humorem, czyli całkiem po czesku. Najbardziej podobały mi się opowiadania Rudiša (ale jestem nieobiektywna jeśli chodzi o jego twórczość), Viewegha (klasa sama w sobie) i Šabacha (na końcu wyszczerzyłam zęby w szerokim uśmiechu).

Zazwyczaj nie czytam opowiadań, ale ten zbiorek pochłonęłam od deski do deski. Coś wspaniałego! Polecam, szczególnie teraz. Takie historie zimą smakują najlepiej.

 
♥ ♥ ♥

Jan Balabán, Daniela Fischerová, Eva Hauserová, Irena Obermannová, Iva Pekárková, Jaroslav Rudiš, Petr Šabach, Martin Šmaus, Michal Viewegh, Zdrowych i wesołych… Czeskie Opowieści (tyt. oryg. Šťastné a veselé…), tłum.Katarzyna Dudzic, Tomasz Gabiński, Jan Stachowski, wyd. Good Books, Wrocław 2008.