Pełna czułości i błyskotliwa literatura, czyli „Opowiadania i wiersz” Zdenka Svěráka

Bez wątpienia rozkosznie malutki tomik „Opowiadania i wiersz” Zdenka Svěráka to najlepsza lektura ze wszystkich książek przeczytanych przeze mnie w tym roku. W zbiorku znajduje się osiem olśniewających opowiadań (i wiersz), które są jak dotyk morskich fal na stopach, jak borówki jedzone prosto z krzaka, jak mrożona kawa w upalny dzień, ciepły sweter zimą i szeleszczące liście jesienią. Historie Svěráka pachną bzem, cynamonem, truskawkami i wszystkim co każdy lubi najbardziej.

Najcudniejsze w tym tomiku jest połączenie humoru, nostalgii i wyrozumiałości dla ludzkich słabości. Svěrak patrzy na świat i ludzi przychylnym okiem, pozwala uwierzyć w to, że jesteśmy wspaniali, a miejsca w których żyjemy i okoliczności, w których się znajdujemy są w gruncie rzeczy pozytywne i skonstruowane tak, żeby wszystko było dobrze. I takie właśnie są losy bohaterów czeskiego pisarza. Ludzi pogubionych, trochę fajtłapowatych, zagubionych, uwikłanych w najróżniejsze sytuacje, a przy tym do bólu zwyczajnych. Ich perypetie wywołują uśmiech, czasami skłaniają do zadumy, jak historia generała czy pięknej teściowej. Kryją w sobie tajemnicę, melancholię i całe mnóstwo pogody ducha. To ciepło płynące z lektury i poczucie błogości otulają czytelnika i pozwalają mu choć na chwilę poczuć, że życie ma sens, a poczucie humoru i dystans są czymś najcenniejszym.

„Opowiadania i wiersz” to pełna czułości i błyskotliwa literatura, która ratuje przed rozpaczą i zwątpieniem. Na pewno nie jest to proza wybitna i niezapomniana, bo raptem dwa tygodnie po lekturze musiałam otwierać spis treści, żeby przypomnieć sobie poszczególne historie. Ich treść szybko umyka z pamięci, ale zostają wryte w serce uczucia, które pęcznieją w trakcie czytania. A jak pisał Jerzy Pilch: "Książek nie czyta się po to, aby je pamiętać. Książki czyta się po to, aby je zapominać, zapomina się je zaś po to, by móc znów je czytać". Ponowne czytanie opowiadań Svěráka znów będzie kapitalnym przeżyciem. Już nie mogę się tego doczekać!

♥ ♥ ♥
Zdeněk Svěrák, Opowiadania i wiersz (tyt. otyg. Povídky a jedna báseň), tłum. Dorota Dobrew, Jan Węglowski, wyd. Afera, Wrocław 2023.